Literatura i jej klasyfikacje. Język jako system znaków

Literatura - piśmiennictwo artystyczne (dawniej całe piśmiennictwo).
Piśmiennictwo - ogół wypowiedzi utrwalonych w piśmie.

1. Podział literatury ze względu na treść

•  Literatura piękna - jest to dział piśmiennictwa o szczególnym charakterze, w którym dominuje funkcja estetyczna.

Badaniem literatury zajmuje się dziedzina zwana nauką o literaturze lub literaturoznawstwem. Jest ona zdyscyplinowana wewnętrznie:
1) teoria literatury (rodzaje, gatunki, konwencje, środki stylistyczne itd.),
2) historia literatury,
3) krytyka literacka.

Periodyzacja - podział na okresy literackie 

Okres historycznoliteracki - Autorzy Zarysu teorii literatury (A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, M. Głowiński) podają definicję: "Fragment procesu historycznoliterackiego, zawarty pomiędzy jakimiś zwrotnymi momentami w dziejach literatury, wyraźnie odrębny od fragmentów poprzedzających i różny w swoim charakterze od tego, co dzieje się potem w procesie historycznoliterackim - nazywamy okresem literackim albo epoką literacką".

• Publicystyka - dział piśmiennictwa obejmujący wypowiedzi na aktualne w danym momencie tematy, posługujące się środkami perswazyjnymi i zmierzające do czynnego oddziaływania na opinię publiczną.

2. Komunikacja

• werbalna (mowa)
• niewerbalna (gesty, mowa ciała, znaki)

Znak - dowolny element rzeczywistości wskazujący na coś innego poza sobą, komunikujący jakąś treść; połączenie formy oznaczającej z treścią oznaczaną; środek służący porozumiewaniu się; zjawisko postrzegane zmysłami, które skierowuje naszą uwagę na inne zjawisko. Jeden znak warunkuje istnienie drugiego (zielone światło bez czerwonego nie niesie żadnej treści). Znaki łączą się ze sobą w związki, tworząc system znaków

1) związek przyczynowo-skutkowy (symptom)

Zamarznięta woda (znak, przyczyna) informuje nas o spadku temperatury (skutek)

2) związek na zasadzie podobieństwa (sygnał)

3) wyraz umowny (symbol) - potrzebna znajomość danego zagadnienia.

3.Język jako system znaków

Obejmuje: słownictwo (znaki językowe) i gramatykę (reguły łączenia znaków w całości)

• język powstał w sposób naturalny,
• ma dwie formy: dźwiękową i graficzną,
• jest systemem otwartym - może być łatwo uzupełniany o nowe wyrazy,
• podlega ewolucji.

W języku występują zarówno elementy wieloznaczne (np. słowo zamek) jak i mające wspólne znaczenie (synonimy; np. deszcz - ulewa - opady). 

4. Nauka o języku 

Semiotyka (semiologia) - nauka zajmująca się opisem i klasyfikacją znaków. Jej działy to:

1. semantyka - dział językoznawstwa badający problem znaczenia w języku, a także relacji formy znaku do treści oznaczanej.
2. syntaktyka -  bada funkcje syntaktyczne – relacje, które zachodzą między wyrażeniami (znakami językowymi) i określa reguły tworzenia z nich większych całości (np. zdań).
3. pragmatyka - zajmuje się językiem jako narzędziem porozumiewania się ludzi.